Mjerimi i Kultures

Nga Donika Omari

"Ne shqiptaret jemi popull me kulture. Kemi shkolla te forta. Nxenesit shqiptare shkelqejne ne Perendim. " etj. etj. fjale mburravece te leshuara pa kursim. Duam te futemi te gjithe ne listen e atyre shqiptareve qe shkelqejne vertet, por c`e do se nga nje ane numri i ketyre nuk mjafton aspak per te na dhene te drejten te pergjithesojme. Nga ana tjeter nuk na e lejon as padituria e shfaqur ne gabimet e shumta e te shumellojshme qe bien ne sy qofte kur shkruajme qofte kur flasim.

Pas renies se diktatures, me heqjen e kontrollit shteteror ne mediat shqiptare, te te cilat njehere e nje kohe nuk mund te botohej e transmetohej asgje pa pasur nje redaktor e nje kryeredaktor, dhe qofte autori qofte keta te fundit pergjigjeshin, pak a shume, edhe per cilesine gjuhesore e kulturore te materialeve qe i jepnin publikut, doli ne shesh gjendja e vertete e formimit tone kulturor.

Cka pasqyrohet me se miri "ose me se keqi) ne mediat.

Mjerimi i kritikes

Dihet se mjetet e komunikimit masiv sherbejne per te informuar, por edhe per te formuar lexuesit e degjuesit. Se pari nepermjet lajmeve qe japin, njoftimeve te ndryshme me karakter shoqeror, politik, kulturor, etj. Se dyti me ane te interpretimeve, analizave, anketimeve etj., te cilat mediat shqiptare s"para marrin mundimin t"i ndermarrin. Sepse ky organizim kerkon disa kushte, nder te cilet nga me kryesoret eshte faktori financiar. Por ai vendimtari eshte vete niveli i redaksive, te cilat nuk e ndiejne nevojen e shqyrtimit, kritikes, analizes etj. te lajmeve qe i japin lexuesit a degjuesit. Le te sjellim si shembull nje emision qe duket nga me te parendesishmit per t"ia nenshtruar vleresimit kritik: Kafazin e arte. Nuk mjafton qe marrim nga bota gjerat me pa vlere, sic eshte ky kopjim i "Vellai i madh", emision qe eshte perhapur si njolle vaji nga Amerika ne Europe dhe qe eshte nder me te kritikuarit nga mediat serioze. Ketij boshlleku vlerash i shtojme nje mungese te madhe ne disa drejtime te formimit te individit: i shtojme mungesen e kultures se pergjithshme te pjesemarresve, mungesen e kultures se te folurit, te edukates ne sjellje, ne te ngrene, ne qendrim etj. " ata hane me duar, kruajne gishtat e embeve, etj, pra kane sjellje krejt te papranueshme per nje shoqeri te qyteteruar), cka as mund te mendohet se ka mundesi te verehet te sivellezerit e huaj te KafazitNje publik i huaj do te refuzonte menjehere te ndiqte shfaqjen qe paraqisin pjesetaret tane te ketij emisioni. Ndersa ne rastin tone sheh mesazhet e te rinjve qe bejne tifo per njerin a tjetrin pjesetar. Perballe nje niveli te tille a nuk do te ishte e nevojshme te organizohej nje diskutim i kualifikuar per te orientuar publikun, per t"i mesuar se c"eshte e bukur e c"eshte e shemtuar, se c"eshte e pelqyeshme per veshin e per syrin e c"duhet hedhur poshte? Perndryshe si do te frenohet kjo renie poshte e me poshte e shijes, e dijes, e kultures? Kur po ndodh qe nuk mjafton qe fiton nje i ri i rendomte, por me te perpiqen madje te bejne nje drejtues emisioni! Nje i ri i papajisur me asnje nga ato cilesi "kulture, humor, qendrim i cliret, pergjigje e gatshme, simpati etj.) qe nevojiten per nje rol te tille, dhe i cili vetem mund te te ngjalle keqardhje per trajtimin qe i bejne kur duan te krijojne me te nje figure publike!

Ajo cka te trishton me shume eshte roli qe kane guximin te marrin tutoret. Si mund te behet njeriu tutor i nje te riu qe thote: Nuk e dija se dreri kishte brire! Dhe kete jo ne ndonje kontekst humori. As pjesetaret e tjere te kafazit nuk thone gjera me per te qene ne bisedat e tyre, nese mund te quhen biseda ca shkembime fjalesh te panxitura nga ndonje mendim.

Pervec politikes, asgje tjeter nuk vlen si objekt shqyrtimi e diskutimi per mediat shqiptare. Jeta shoqerore, kulturore, familjare, zakonet, mendesia, cilesia e jetes, marredheniet e shqiptarit me fene, marredheniet mes krahinave te ndryshme, mes shqiptareve te Shqiperise e atyre te Kosoves, Maqedonise e Malit te Zi, lidhjet me popujt e tjere, sidomos me ata te rajonit tone, niveli i higjienes, i edukates, i menyres se te ushqyerit etj. lihen jashte nje trajtimi qe do te na tregonte cilet jemi vertet.

Mjerimi i informacionit

Pamja tjeter qe e shfaq edhe me qarte humneren qe ndan mediat shqiptare nga ato te huajat, eshte nje mungese e madhe serioziteti dhe kulture ne dhenien e informacionit. Le te perqendrohemi vetem ne saktesine e ketij.

Po ndiqja me interes ne Tv publik nje emision per Geten, per vendet qe ka vizituar Poeti dhe qe e kane frymezuar ne vepren e vet etj. Befas, nuk u besoj vesheve kur folesi levizjen e romantizmit gjerman te quajtur Stuhi dhe vrull e quan Stuhi dhe stres. Por jam e detyruar t"u besoj sepse ai e perserit prape.

Emisioni vazhdon me tej me paraqitjen e malesive shqiptare dhe na meson nje pasaktesi tjeter: qe maja me e larte e Shqiperise eshte maja e Korabit, ndersa ne te vertete eshte ajo e Jezerces, sepse dy majat e Korabit, qe jane me te larta se ajo, gjenden jashte kufijve te Shqiperise.

Por nuk mjafton me kaq. Programi "kulturor" vazhdon me nje tjeter xhevahir: "Shqiperia eshte vendi me i vogel i Ballkanit"!!! C`kenaqesi per shtetin maqedonas qe nuk mbetet keshtu i fundit ne gadishull si madhesi territoriale. Pra tri njoftime te gabuara brenda 20 minutash! Dhe ky emision ka perkthyes, ka redaktor, ka kryeredaktor! Pastaj mbi keto ka edhe nje drejtor aspak te paditur. Por z.Zheji me sa duket e ka harruar ate "zocken e frymezimit" sic deklaroi kur u vendos ne ate post, dhe po e ben gjumin rehat. Shihet qarte qe nuk ia prishin qetesine emisione te tilla qe te nxijne faqen edhe thjesht si shqiptar, jo me kur je ti qe pergjigjesh per to.

Nuk bien me poshte emisionet "kulturore" te televizioneve private. Ne dokumentarin "Kardinali", per te bere nje krahasim perdoret thenia e Cezarit: Veni, vidi, vici. " Erdha, pashe, fitova) Por per cudi kjo thenie e famshme e gjeneralit romak behet: Erdha, pashe, ika. Pra per kete paska mbetur ne histori Cezari, se pasi vajti e pa, ia mbathi pastaj

Nje tjeter dokumentar, kesaj radhe per kodiket e Beratit, na njofton se keta jane shkruar ne kohe te lashta, ndofta para Krishtit. No comment.

Padije e dukshme bie ne sy kur kemi te bejme me sferen fetare. Me "ati i shenjte" kuptohet vetem papa i Romes, ndersa ne shtypin tone quhen keshtu edhe prifterinj te thjeshte: "ati i shenjte Xhek Jakuzi". Nje gazete uron "Krishti u ngjall" per krishtlindje. Nje autor ngaterron ne librin e tij historine e femijerise se Moisiut me ate te Jezuit. Nje autor tjeter e quan Jezuin zot te hebrenjve. Ndersa bazilika e Shen Palit quhet bazilikata " qe eshte nje krahine ne Itali).

Le te vazhdojme me tej.

Ne nje te perditshme: ne faqe te pare autore e nje artikulli qe flet per gruan eshte Brizida Gjikondi. Ne f.9 na del Agim Popoci, qe thote : "Perse gezohemi ne grate ne 8 mars?" Ne nje te perditshme tjeter Elvira Qilimi behet Elvira Diamanti. Bujar Nishani behet Omer Nishani! Farudin Hoxha behet Faridin Arapi. Betino Kraksi- Benito Kraksi, Palmiro Toljati- Ugo Toljati Emri i perkthyesit dhe studiuesit francez Kristian Gyt eshte shkruar ne nje te perditshme Francis Gumt!

"Komisari Rex vjen ne Tirane", eshte njoftimi me shkronja te medha ne nje gazete. Uroj te mos i kete shkuar ne vesh ky gabim qesharak artistit gjerman qe luan ne kete film. C`do te mendonte kur te shihte se e kane bere qen? " Se Rex quhet qeni, qe per meritat e tij ne zbulim e ne kapjen e krimineleve e quajne komisar.)

Ne nje gazete tjeter Presidenti i Republikes A. Mojsiu, behet kreu i PD-se, madje ne titull e me shkronja te medha "ndersa ne tekstin e shkrimit ka gjetur vendin e vet te sakte si kreu i shtetit) Jan Sibeliusi pagezohet si Jan Siberius, Sorbona behet Serbona, Gjergj Canco quhet Gjergj Cano, Ylli Popa- Ylli Pepa, Hesiodi- Hesoidi, Jokli- Jolk, Nopca- Nopka, Fallmerajer- Fallmer, Damokleu- Demokleu, Cesk Zadeja- Cesk Madeja, Kuaroni- Kuadroni, Klondajku- Kodiaku, Gandi- Gradbi, Zhan Kokto- Zhan Koktej, Andre Zhid-Andre Zbid, Orson Uells - Orsen Uells, Rimski Korsakov - Rimski Korsanov, Xhokonda- Xhakonda, Debysi- Debylis, F. Pulenk- F. Pudens ose F.Pudenc, cmimi Nobel- cmimi Novel, Slavomir- Slamovir, papa Benedikti XVI behet Bonifaci XVI, etj. etj. Napoli, sipas nje gazetes sone, gjendet ne detin Adriatik, Torinoja ne Toskane, Herodoti " per Herodi) eshte mbret i Judese, Cezarea - qytet i ndertuar nga Herodoti " ne vend te Herodi). Kryeminister i Kosoves eshte Rexhep Bajrami " per Bajram Rexhepi). Firmes sponsorizuese te Kafazit te arte Becchetti Energy Group ia shkruajne emrin Begetti " kete e meriton kjo firme, se nuk ndihmon per kulturen por per shou te kota). Ne mediat tona eukaliptit i thone ekualipt, koncesionit koncension, fjala komprometim behet kompromentim. Fjala barcelete thuhet e shkruhet shtrember: barcolete, barcalete, barsalete. Fjalet anekdote, absolut, obsesion, okielo, behen anekdode, apsolut, opsesion, okejlo. Po t"i thonim shqip kesaj te fundit: syth, nuk do te gabonim. Megjithese as kesaj s"i dihet, se po harrohen edhe fjalet shqipe; psh mund ta gjejme te shkruar ne shtypin tone fjalen barna "ilace, medikamente) ne njejes: barn-e. "Deri tani nuk kemi marre asnje barne nga shteti). Ose thuhet e shkruhet shorteu per shorti, mankth per makth "perziehet makth me ankth), idhtar per ithtar, hamendesi per mendesi "mijera greke me hamendesi mesjetare).

Le te shohim se me c"kuptim perdoret folja me bujte ne keto raste: "Pese ambasadore bujten ne zyren e kryeministrit", "Artiste te huaj bujten ne Teatrin e Operas". Cuditet lexuesi: Ou! Ku paskan fjetur keta ambasadore e artiste? U paska paska shtruar krevatet ne zyre kryeministri dhe drejtori i Operas ne salle? Se sidoqe ta mendosh e shmendosh s"eshte se mund te flitet per ndonje kuptim metaforik te fjales.

Dihet qe me shume e pesojne fjalet e huaja: furgoni quhet fugon, garazhi- garazhd, genplani- gentplan, remonti- reimont, , arbitri- albiter, mohikanet " mohiklanet, infarkti- infrakt, Amerika protestante- Amerika protestuese, bronkopneumoni- brankopneumoni, Rondo kapricozo-Rondo Pariciozo,evazion fiskal- invazion fiskal, aforfe- afrofe,maternitet-martenitet, per ofron thuhet afron, per supremaci- supermaci, per debutim- deputim, etj. Nje lider partie thote rregullisht denancim per denoncim, nje minister thote dekument per dokument etj.dhe askush nuk ua ndreq. "Jemi larg nga niveli i deputeteve te Parlamentit te pare shqiptar. Kur Mehdi Frasheri nje lokucion latin e tha ne menyre te gabuar: "beati possidenti", Konica ia ndreqi me vargjet: Gramatika krisi dentes/ Dhe me nofulla trementes / Tha: volentes nolentes / Une dua possidentes).

Te gjitha mediat shqiptare, ndryshe nga e gjithe bota, e quajne Los Anxhelos qytetin amerikan Los Anxheles "qe ne spanjisht eshte shumesi i fjales engjell, se ciles ne vetem nyjen ia leme ne shumes, dhe kete e degjon madje edhe ne emisionin shqip te Zeri i Amerikes).

Fjala sigloj shkruhet e shqiptohet rregullisht cikloj, madje edhe nga njerez prej te cileve nuk pritet. Ndofta po te kujtohen se kjo folje rrjedh nga emri sigel,nuk do te gabojne me. Per te thene ka komplekse thuhet ka kompleksitete, per diversion politik shkruhet diversitet politik. Pjesa me e madhe e te perditshmeve fjalen njejtesoj e shkruajne njehsoj"qe do te thote numeroj). Diku shkruhet: "Ambasadori britanik do te kthehet ne Londren e njelmet." Ne vend te: te mjegullt? Se deri me sot ne histori ndofta qytet i njelmet mund te quhet vtem Kartagjena, te cilen romaket, pasi e rrafshuan, i hodhen kripe truallit, qe aty te mos mbinte as bari. Po Londres per fatin e mire te njerezimit s`i eshte kercenuar ndonjehere kjo hata.

Diku tjeter shkruhet: "..buron tek themelet e asaj piramide e pastaj merr tatepjeten deri ne maje." Me sa "kuptohet" qe te zbrese pastaj poshte duhet te ngjitet perpjete.

Folesja e nje Tv-je bomben Molotov e shqipton bomba Motolov. Nje astrologe thote: "shenja e Virgjeresheve, e Dasheve" " kjo astrologe pasigurise se "shkences" se saj i ka shtuar padijen e saj ne astronomi, dhe na "meson" keshtu se yjesite nuk formokan nga nje figure po disa, pra disa deshe, disa virgjeresha. Pervecse deshmon edhe padijen ne gjuhe, se shqip thuhet virgjereshat, deshte.)

Habitesh kur degjon madje edhe gazetare te vjeter te Tv publik te mos dine se c"eshte skafandri dhe me kete emer te quajne kasken, sic kemi degjuar ne nje emision per rregullat e qarkullimit rrugor, ku dejtuesi i emisionit mesonte se duhet vene skafandri ne koke. Habitesh kur degjon e lexon ta quajne bust shtatoren, "do te doja te dija si e quajne bustin keta gazetare).

***

Te mos flasim pastaj per datat, sidomos ato historike, ose ne pergjithesi per shifrat. Me lehtesine me te madhe nje drejtues emisioni na thote se Ezopi ka jetuar 2-3 shekuj p. e. r. Se pari nuk mund te flitet per shekujt sikur jane dite apo muaj. Se dyti si mund t"i largohesh kaq shume se vertetes historike kur dihet qe kjo figure ka jetuar ne shek. VI p.e.r.?

Le te vazhdojme. Shkruhet per mjuzikollin e Kocantes: Shenmeria e Parisit, dhe njoftohemi se eshte vene ne skene per here te pare ne ish-Bashkimin Sovjetik ne vitin 1849. Nuk mjafton kjo. Pershkruhet ngjarja: Ciganet i rrembejne Godulles femijen. 50 vjet me vone del ne skene Esmeralda, femija e rrembyer. Qe i bie te jete, pra, nja 52-53 vjece dhe jo ajo vajza e re marramendese qe njeh gjithe bota letrare e artistike. Te mos permendim pastaj qe ne artikull nuk flitet fare per kompozitorin e ketij mjuzikolli te mrekullueshem e per muziken e tij hyjnore. Gjithe vemendja "ose mosvemendja) e artikullshkrueses eshte perqendruar te ngjarja " Me kujton ne kete rast nje femije qe ankohej ne opera se muzika nuk e linte te degjonte fjalet).

Jepet nje njoftim per Marsin: thuhet se mijera kilometra e ndajne Marsin nga Toka. Me poshte: " Marsin e Token i ndajne vetem 55,758 milione kilometra".

Jul Qesari sipas nje te perditshmeje ka lindur ne vitin 40 p. e. r. dhe ka vdekur ne vitin 100 p. e .r. Pra i bie qe me pare te kete vdekur e pastaj te kete lindur. Pervec pasaktesise tjeter qe viti i vdekjes nuk eshte 40 por 44, gjithnje para eres se re.

Nje personazh i politikes kur e pyesin se si i duket ceshta e integrimit te Shqiperise ne BE, pergjigjet: "Ngjan si lufta e Sanco Pances me mullinjte e eres". "Me sa duket me kalimin e shekujve do te kete nderruar rolin me te zotin )

Eshte e njohur thenia e Malarmese: "Ah! Trupi, c`trishtim, dhe librat i lexova te gjithe" Po ne shqiptareve na mesohet se autor i ketyre fjaleve eshte nje filozof i antikitetit. Ndersa proverbin italian: "Uomo propone, Dio dispone" " qe do te thote se pavaresiht nga planet qe ben njeriu gjithcka e vendos Zoti), na e japin si : "Dio propone, Dio dispone" "cka do te thote se Zoti eshte vete Ali vete kadi).

Na thuhet pastaj se per here te pare emrin Benedikt e vuri ky papa i tanishem Benedikti XVI. Po atehere c"i duhet ai numri gjashtembedhjete pas emrit "qe tregon jo pak po pesembedhjete paraardhes)?

***

Le te sjellim nje shembull nga ndjeshmeria intelektuale e nje te huaji. Lubor Kralik nga Sllovakia pasi ka lexuar nje artikull per vendin e vet ne nje gazete shqiptare, per cka falenderon, shkruan se do te beje vetem nje verejtje te vogel: te saktesoje se malet e Matres, pas 1918-es, gjenden ne territorin e Hungarise. Sakteson gjithashtu mbiemrin e kryeministrit sllovak qe eshte Xurinda e jo Xurnida.

Ja edhe verejtjet e perkthyesit gjerman H-J.Lanksh: "aspak impozante ishte menyra e pakujdesshme, neglizhenca me te cilen nji pjese e shtypit ne Shqipni duket se merret me punen e kultures. Keshtu asht per t`u cudite qe nji gazete e botoi lajmin per akordimin e ""Pendes se arte" Martin Camajt me nji fotografi qe e tregon gjithe diten Ernest Koliqin. Nji gazete tjeter e konfondoi jo vetem Rilindjen me Mesjeten por edhe dy romane te shkrimtarit te mirenjohun Fatos KongoliKeto dhe gafe te tjera i grumbulloi ne nji liste negativisht impozante Elvana Zaimi, te cilen revista kulturore "Mehr Licht" e pagezon Elvana ZaniListes mund t`i shtohen edhe gafe te tjera"

Padija del me se miri ne shesh ne perkthimet. Pyet nje personazh: A mund te te therres te premten? Ndersa duhet perkthyer: A mund te te therres Premti? " Premti eshte miku besnik i Robinsonit te romani i famshem i Defoes dhe ne kete rast ai qe pyet perdor nje metafore per te thene: A mund te te quaj mik besnik?)

Intelligent Servis perkthehet Sherbimet inteligjente, kur duhet zbuluese. Por problemi i perkthimeve eshte nje kapitull me vete qe kerkon nje trajtim te vecante.

Mungesa me e madhe e pergjegjesise verehet ne kuicet, funksioni i te cilave eshte pikerisht te mesojne duke zbavitur, e megjithate gabimet nuk mungojne as aty, madje skandaloze. Pyetet per Ataturkun: "Cili gjeneral turk dhe ishkryeminister i Turqise eshte quajtur Baba i partise? "ne vend te "Baba i atdheut ose i turqve". Kuptohet se ky gabim do te kete rrjedhur nga perkthimi prej frengjishtes: Père de la patrie, ku kjo fjala e fundit eshte lexuar parti. Vec vemendjes, ne kete rast ka munguar krejtesisht edhe ajo qe ndryshe i themi: dy pare mend). Flamuri kombetar, qe dihet se eshte kuq e zi, behet flamur i kuq, pra flamur proletar. Pyetet ne nje kuic: "Nga c`gjuhe vjen fjala demokraci?" Pergjigja nga qytetari: " Eshte fjale nga greqishtja." Drejtuesi i emisionit e "ndreq": "Jo, eshte fjale latine."

Pyetje: Cili eshte Zefi i arbresheve? " Pergjigje: Zef Serembre. " Si? - Zef Serembre. - Sakte. " E pyet dy here qe te sigurohet se e tha "sakte" mbiemrin e poetit arbresh Serembe.)

As ne nje shenim prej dy rreshtash nuk shmangen dot gabimet. Nje gazete kerkon ndjese se ka shkruar Arben Mejdani ne vend te Artan Mejdani. "I kerkojme ndjese familjes Merdani per pasaktesine teknike." C`e do se tani duhet te kerkoje prape ndjese, se e ka katranosur me keq, tani ka ndryshuar mbiemrin e familjes.

***
N- mediat, qofte ne ato vizive qofte ne te shkruarat, eshte e palejueshme te bejne gabime jo vetem gazetaret por edhe te intervistuarit prej ketyre. Ne kanalet televizive te huaja intervistuesi ia ndreq tjerit nese thote dicka gabim.

Ndersa ne radion e Tv tona gabimet e kane rrugen hapur. Psh ne nje radio tonen dikush thote: Bera abort me gruan. "kur eshte fjala per divorc ose shqip: ndarje, dhe intervistuesi nuk ia ndreq.) Dikush tjeter, kur degjon qe hapet nje ekspozite per t"i bere homazh nje piktori, pyet: "Pse, paska vdekur?" Dhe atij nuk i shpjegohet qe kjo fjale do te thote nderim i vecante qe i behet nje njeriu te shquar, i gjalle a i vdekur qofte.

Nje edukatore u thote femijeve te permendin disa emra kafshesh, por kur femija pergjigjet: bretkoca, "edukatorja" i thote: "Bretkoca nuk eshte kafshe". C`duhet te bente gazetari i Tv ne kete rast? Dihet qe duhet ta ndreqte kete gabim trashanik te edukatores. Do te fyhej ajo? Aq me mire! Se s`do te thoshte budallalleqe here tjeter, aq me teper ne publik.

Si doli befas kaq zbuluar shqiptari faqe dijes e kultures dhe ku do ta mbaje vrapin kjo rrukullisje? Mendoj se rrukullisjen kultura shqiptare e nisi ne vitet "70, me kopjimin e te ashtuquajturit revolucion kulturor kinez, "qe ne fakt ishte antikulturor). Ne kushtet shqiptare kjo qe vertet katastrofike, sepse sic na kujtonte me dashamiresi nje i huaj ne ato kohe: "Kinezet e marrin shpejt veten, se kane rrenje te thella ne kulturen e tyre, ndersa ju"

Dalengadale nisen te duken frytet e pafrytshme. Nje renie e pergjithshme nisi te vihej re, duke nisur nga institucionet shteterore, ne krye te te cilave u vune njerez krejt te papergatitur nga ana kulturore "le te kujtojme qe ministrja e arsimit thoshte: Berberi i Serviljes. Ne Dhomen e Tregtise nuk i afrohej njeri telefonit, kur binte, se s"dinin asnje gjuhe te huaj etj.). Nisen te behen botime librash fare te dobet, mjafton qe autori t"i perkiste klases punetore a fshatare dhe te ishte i partishem. As gazetat e revistat nuk ishin me mire. As filmat e teatri. As muzika. Dalengadale nisi te shfaqej nje nenvleftesim per kulturen, sipas shembullit kinez qe stigmatizonte pianon si instrument borgjez dhe letersine perendimore si bartese te ideologjise borgjeze. Ne nje vizite ne biblioteken e Durresit ne ato vite, qe nje befasi per mua kur drejtori me tha se kishte filluar te kerkohej me shume letersia shqipe se ajo e huaj: "U duket e veshtire". Renia e nivelit kulturor nuk mund te shprehej me qarte. Lexuesit nuk e perballonin dot me ate pasuri leksikore, stilistikore, artistike, ate pasuri njohese qe sjell letersia e huaj.

Kriteri i partishmerise hyri kudo. Dhe keshtu ne fakultete u duken pedagoge qe e zoteronin lenden ne menyre gjysmake. Nje inxhinier ia shpjegonte drejt te birit leksionin, por i thoshte qe profesorit t"i pergjigjej sic donte ky, pra ne menyre te gabuar. Kjo dukuri e te diturit te gjerave ne menyre gjysmake zuri rrenje dhe ende s"po duket te na shqetesoje. Megjithe shtrirjen e gjere qe ka marre. Por duhet pasur parasysh se gjysmekultura te ben me qesharak se mungesa e kultures. Keshtu, pra, vec njollave te tjera qe i kemi vene vetes, ne jemi bere edhe nje popull qesharak ne syte e botes. Dhe kjo eshte shume e rende, po te kujtojme aforizmin qe thote se qesharakesia eshte me poshteruese se poshtersia.

Koha Jone